O święceniu niższym

Święcenia niższe - dawne określenie urzędów kościelnych, które współczesna teologia katolicka nazywa posługami, a w tradycji wschodniej określa się je mianem chirotesji; obecnie termin święcenia niższe stosuje się zasadniczo w znaczeniu potocznym[1].

 Gdy około piątego wieku drobniejsze urzędy kościelne (ostiariat, lektorat, egzorcystat, akolitat i subdiakonat) stały się wyłącznie stopniami prowadzącymi do kapłaństwa, nazwano jest święceniami niższymi, dla odróżnienia od święceń wyższych (diakonatu, prezbiteratu i biskupstwa), związanych z posługą sakramentalną[2]. Święceń niższych nigdy nie udzielano przez nałożenie rąk, ale przez wręczenie przedmiotu oznaczającego dany urząd (np. lektor otrzymywał księgę czytań biblijnych).

 Za papieża Aleksandra II (1061-1073), subdiakonat zaliczono w Kościele łacińskim do święceń wyższych[3]. Powodem było składanie przez kandydatów przyrzeczenia życia w celibacie i odmawiania brewiarza. Kolejnym argumentem było posługiwanie subdiakonów bezpośrednio przy ołtarzu i powierzenie im troski o naczynia liturgiczne. Teologicznie urząd ten nigdy nie wchodził w zakres świętej hierarchii (do której należeli diakoni, prezbiterzy i biskupi)